جونگ جی-ایل: انگل | موسیقی متن فیلم parasite
نوشته: Venessa Ague | مترجم: papyrus
تضاد(contrast) موسیقایی غیره‌‌منتظره‌ای در موزیک متن جانگ جی-ایل وجود دارد که آن‌چه را در پس ظاهر شخصیتها پنهان است برملا میکند و پیوسته احساس شک و تردید را برمی‌انگیزد.
آفتاب اتاق بِژی‌رنگ را روشن کرده‌است؛ جوراب‌ها از گیره سقفی آویزانند و کیم کی-وو را می‌بینیم که ناگهان متوجه می‌شود وایفای مجانی‌شان رمزدار شده‌است. پیانوی جهنده و سبک‌بال و ضربه‌های ناقوسی، سربه‌سرِ این کشف او می‌گذارند . این‌جا برای اولین بار، فیلم parasite بونگ جو-هو زیر دندان‌مان مزه میکند. فیلمی تلخ و طعنه‌آمیز در ژانر ترکیبی که تلاش مذبوحانۀ خانواده کیم را برای نفوذ به درون خانواده‌ای متمول نشان می‌دهد و از این رهگذر، تصویری آزاردهنده از فاصلۀ طبقاتی ترسیم میکند. موسیقی جانگ جی-ایل با آفرینش تضادی غیرمنتظره، مهرورزی و خشونت را در تعادلی زیبا قرار می‌دهد و پیوسته احساس شک و تردید را برمی‌انگیزد.
جانگ پیش از این در ۲۰۱۷، موسیقی فیلم “اوکجا” را برای بونگ می‌سازد. و به ماجرای تلاش‌های دختری که می‌خواهد حیوان عظیم‌الجثهای را که یار محبوبش است نجات دهد، زمینه‌ای شلوغ و پرهیاهو می‌بخشد. نگاه هر دو فیلم، به تبعیض‌‌های نظام سرمایه‌داری‌ست؛ اما در موسیقی فیلم parasite ، تاکید جانگ بر قالب‌های ناهمگون است. مسیر پرآشوب فیلم شروع می‌شود و زود از همان “opening”، احساس امیدواری شروع به تحلیل رفتن میکند. جانگ، قطعات شاد ارکسترال را کنار تصنیف‌های (ballads) غم‌افزای پیانو می‌‌نشاند و نغمه‌های لطیف و ملایم را در کنار گلیساندوی[۱] ویولن که گرده‌ات را می‌لرزاند و به این ترتیب صداهایی شوم میآفریند تا آن‌چه را در پس ظاهر شخصیتها پنهان است برملا کند. موسیقی فیلم از قطعات دلانگیز آغازینی مثل “MR. Yoon and Park” می‌گذرد و به قطعه ترسناک و دوزخی “”The Hellgate می‌رسد. شوخی نیش‌دار بدل به جنگ و نفاق می‌شود.
قطعات نخستین، بیشتر متن هستند تا آهنگ و بدون همراهی تصاویرشان بسیار پراکنده‌اند.”Conciliation l” کمتر به سمت هدف پیش می‌رود و زخمه زدن‌های[۲] سنگین بر سیم‌ها در”Plum Juice” به تنهایی کمتر حاوی پیامی از کل اثر هستند. اما در ” The Belt Of Faith”، موسیقی متن، شکل خود را نشان می‌دهد. سوئیتی مجلل که تناوب و یک‌درمیان جملات باشکوه ارکسترال و تک‌نوازی (solo) است. تم باروکی‌اش چهار فصل ویوالدی را تداعی میکند و رو به سوی اوجی ملودراماتیک دارد. در “Moon Gwang Left” موسیقی متن فوراً به پیانوی عبوس برمیگردد و به درون واقعیتی سیاه‌‌تر فروکش میکند.
با نزدیک شدن شبحِ شومِ پایان فیلم، هم‌جواری قالب‌های متضاد موسیقی هم تنگ‌تر می‌شود. “The Fronal Lobe Of Ki Taek” ابتدا آرام و متین به نظر می‌رسد اما با ترکیب بدشگونش از پیانو و ساز زهی، عصبی و لرزان است. “It Is Sunday Morning” آواز غنایی خاطره‌انگیزی‌ست با نیش و کنایۀ پرقدرت. تا اینکه سازهای زهی با اصوات درهم ریخته و اخطاردهنده وارد می‌شوند. در “Blood And Sword” سرانجام موسیقی به کام ترس فرومی‌رود. خانواده کیم با فاجعه رخ به رخ می‌شود. در پس اصوات سنگین و وهم‌انگیز، نغمۀ دردناک ویولن سوت می‌کشد و سازهای زهی با دسته اصوات رنجور و زخمی همنوازی می‌کنند که یادآور پندرسکی و صدای دلخراش کشیدن چوب آرشه بر سیم‌هاست.
نگاه آخر را به زندگی روزمره کی-وو می‌اندازیم و تیتراژ ظاهر می‌شود. در “Soju One Glass”، چوی وو-شیک هنرپیشه، ترانه می‌خواند -این ترانه را بونگ نوشته‌است- و جنگیدن‌های هرروزۀ کاراکتر را شرح می‌دهد. او از شرایط نکبت‌بارش می‌گوید و از این سو نت‌های رقصان و سرزنده و تک‌نوازی گیتار الکتریک، فضا را تلطیف می‌کنند. این را شاید ناهمگونی موسیقایی به حساب آورند اما صرفاً آخرین تلنگر است که چگونه خوش‌بینی مطلق و بی‌قید و شرط آماده است که جای خود را به واقعیت زمخت و خشن ببازد. پیچ و خم‌های موسیقی جانگ هم مانند داستان فیلم بونگ، مسیری دوار می‌سازد تا باز به همان جای غریب آشنا برگردد.
پاورقی
- glissando یا سُرِش نغمه‌ای، فنی در اجرای موسیقی است
که در آن، نوازنده محدوده‌ای صوتی را به صورت سُراندن و با گذر از همۀ نغمه‌های
قابل اجرای یک ساز در آن محدوده اجرا میکند. اجرای آن بر روی ساز با سُرانیدن
انگشت در طول سیم از پایین به بالا یا به عکس انجام می‌شود. در سُرِش نغمه‌ای،
روش اجرای گام به صورتی‌ست که هر نت به نت قبلی یا بعدی آن چسبیده باشد. منبع:
ویکی پدیا - Col legno (زخمه زدن بر سیم‌ها)، در
سازهای زهی کمانی به معنای آن است که به جای موی آرشه با چوب آن بنوازند.
نوشته موسیقی متن فیلم parasite | فیلم برگزیده اسکار ۲۰۲۰ اولین بار در مجله فرهنگی اورسی پدیدار شد.
