درباره ساسان سپنتا
نوشته ای که پیش رو دارید، مقاله ای با قلم علیرضا میرعلینقی است درباره زنده یاد ساسان سپنتا که در دوره حیات ایشان به نگارش درآمده است:
ساسان سپنتا، زبانشناس، موسیقی شناس، محقق و مؤلف، متولد ۱۳۱۳ – بمبئی.
تحصیلات در اصفهان، تهران و ایالات متحده آمریکا در رشته های ادبیات فارسی، زبان شناسی عمومی.
تحصیل موسیقی نزد ابوالحسن صبا، علینقی وزیری و محمود تاج بخش (نوازندگی ویولون) و استفاده از محضر روح الله خالقی و استادان دیگر.
فعالیت قلمی در زمینه موسیقی از سال ۱۳۳۶ در مجله موزیک ایران (به سردبیری بهمن هیربد).
از آثار: کتاب های تاریخ تحول ضبط موسیقی ایران (۲ چاپ)، چشم انداز موسیقی ایران (۲ چاپ)، تنظیم و حاشیه نویسی بر جلد سوم «سرگذشت موسیقی ایران» نوشته روح الله خالقی، تعدادی مقاله تحقیقی در نشریات داخل و خارج کشور درباره موسیقی و تحقیقات الکتروآکوستیکی آن.
برای هر دوستدار و علاقه مند به مطالعه درباره جنبه های گوناگون موسیقی اصیل ایرانی، نام دکتر ساسان سپنتا، نامی آشنا و مورد احترام است. سال آینده، فعالیت قلمی ایشان در زمینه موسیقی ایرانی به نیم قرن می رسد و با این که رشته تخصصی وی در طول تحصیل و بعدها تدریس در دانشگاه، غیر از موسیقی بوده، با این وصف، او میان موسیقی شناسان، شناخته شده تر است تا نزد زبان شناسان و یا متخصصان ادب فارسی. می توان بخش موسیقی را فعالیت عاشقانه و بخش زبان شناسی و ادبیات را فعالیت عقلانی این چهره فرهنگی معاصر شناخت.
اگرچه رویکرد او به موسیقی نیز هیچ وقت بری از عقلانیت نبوده و وی از نخستین نویسندگان جدی در این زمینه است که به جای افسانه پردازی های مرسوم، بر نگارش و تحقیق متکی بر اسناد و مدارک و دانش معتبر، تاکید داشته است.
او یکی از ۳ فرزند زنده یادان: عبدالحسین سپنتا و بانو گوهرتاج بزرگزاد ایمانی است. پدر، ادیب و تاریخدان و بانی سینما در ایران بود و بعدها که سینما را کنار گذاشت، مدیر روزنامه «سپنتا» که تا سال ۱۳۳۸ نیز منتشر می شد. او به همراه همسرش در اصفهان برای امور ترجمه و تالیف کتب مربوط به ایران باستان که از طرف دانشمند شهیر، دینشاه ایرانی (سیلستر) در بمبئی به عبدالحسین خان سپنتا واگذار شده بود، به هندوستان سفر کردند و فرزند آنها – ساسان – در بمبئی متولد شد.
بعد از مدتی کوتاه، مادر به همراه خانواده به اصفهان مراجعت کرد و پدر نیز مدتی بعد آمد. ساسان سپنتا در محیط با فرهنگ و با اصالت خانواده خود، نغمه های موسیقی اصیل از سازو آواز استادان و هنرمندانی چون صبا و نی داوود و قهر و تاج و ادیب را به گوش جان شنید و مجموعه این موسیقی متعالی که از صفحات گرامافون (تولید کارخانه های انگلیسی و آلمانی و آمریکایی) پخش می شد، شالوده ذهنی و پسند هنری او را شکل داد.
